ipsum quale continetur in nomine Galeed; nam antiquitus nomina imposita quale continebant, n. 340, 1946, 2643, 3422; inde patet quid per `dixit Laban, Acervus hic testis inter me et inter te hodie, propterea vocavit nomen illius Galeed' significatur, quod nempe testificatio conjunctionis boni hic per `Labanem' significati cum Bono Divino Naturalis {1} Domini, proinde conjunctio Domini per bonum cum gentibus {2}, nam hoc bonum est quod per `Labanem' nunc repraesentatur, n. 4189; vera illius boni sunt quae testificant de conjunctione; at bonum illorum quamdiu vivunt in mundo, est a latere, quia non habent vera Divina; sed usque illi qui in bono illo, hoc est {3}, in mutua charitate vivunt, tametsi illis non vera Divina directa ex fonte Divino, hoc est, ex Verbo, usque bonum non habent clausum, sed tale ut aperiri possit, quod etiam aperitur in altera vita, cum instruuntur (o)ibi in veris fidei, et de Domino; aliter apud Christianos, qui horum sunt in mutua charitate, et magis qui in amore in Dominum, illi cum vivunt in mundo, in bono directo sunt quia in veris Divinis, quapropter intrant in caelum absque tali instructione, si non in veris illorum falsa fuerint quae prius discutienda; at Christiani qui non in charitate vixerunt, illi clauserunt sibi caelum, et perplures adeo ut aperiri nequeat; nam sciunt vera, et negant, et quoque obfirmant se contra illa, si non ore, usque corde. [2] Quod Laban vocaverit acervum suo idiomate primum Jegar Sahadutha, et dein idiomate Canaanis Galeed, cum tamen utrumque paene similis significationis est, est applicationis causa ac inde conjunctionis; idiomate Canaanis loqui, seu labio Canaanis, est applicare se ad Divinum, per `Canaanem' enim significatur regnum Domini, ac in supremo sensu Dominus, n. 1607, 3038, 3705, ut patet {4} apud Esaiam, In die illo erunt quinque urbes in terra Aegypti loquentes labiis Canaanis, et jurantes Jehovae Zebaoth;... in die illo erit altare Jehovae in medio terrae Aegypti, et statua apud terminum ejus Jehovae, et erit in signum et in testem Jehovae Zebaoth in terra Aegypti, xix 18-20. [3] Quod `testis' sit confirmatio boni per verum, et veri a bono, et quod inde `testimonium' sit bonum a quo verum, et verum quod ex bono, constare potest a Verbo alibi; quod `testis' sit confirmatio boni per verum, et veri a bono, ab his locis; apud Joshuam, Dixit Jehoshua ad populum, Testes vos in vos, quod vos elegeritis Jehovam ad serviendum Ipsi, et dixerunt, Testes. Et nunc removete deos alienigenae, qui in medio vestri, et inclinate cor vestrum ad Jehovam Deum Israelis; et dixerunt populus ad Jehoshuam, Jehovae Deo nostro serviemus, et voci Ipsius oboediemus. Et excidit Jehoshua foedus cum populo in die hoc, et posuit illi statutum et judicium in Shechemo, et scripsit Jehoshua verba illa in libro legis Dei, et accepit lapidem magnum, et erexit illum ibi sub quercu, quae in sanctuario Jehovae; et dixit Jehoshua ad omnem populum, Ecce lapis hic erit nobis, in testem, quia ille audivit omnia dicta Jehovae, quae locutus est cum nobis, et erit vobis in testem, ne abnegetis Deum vestrum, xxiv 22-27;

quod `testis' ibi sit confirmatio, patet, et quidem confirmatio foederis: proinde conjunctionis, nam `foedus' significat conjunctionem n. 665, 666, 1023, 1038, 1864, 1996, 2003, 2021; et quia conjunctio cum Jehovah seu Domino non datur quam per bonum, nec datur bonum quod conjungit, quam quod quale suum habet a vero, inde sequitur quod `testis' sit confirmatio boni per verum; bonum ibi est conjunctio cum Jehovah seu Domino per quod eligerent Ipsum ad serviendum Ipsi', verum per quod confirmatio erat `lapis'; quod `lapis' sit verum videatur n. 643, 1298, 3720; in supremo sensu `lapis' est Ipse Dominus, quia ab Ipso omne verum, quapropter etiam vocatur `Lapis Israelis Gen. xlix 24, et quoque dicitur {5}, `ecce lapis hic erit nobis in testem, quia ille audivit omnia dicta Jehovae quae locutus est cum nobis': apud Johannem,

Dabo duobus testibus Meis, ut prophetent dies 1260, induti saccis; hi sunt duae oleae, et duo candelabra, quae coram Deo terrae stantia; et si quis eos voluerit damno afficere, ignis exibit ex ore eorum, et comedet hostes eorum:... hi habent potestatem claudendi caelum:... cum vero absolverint testimonium suum, bestia, quae ascendit ex abysso, faciet bellum cum illis, et vincet illos, et occidet illos;... post vero tres dies et dimidium, spiritus vitae a Deo intravit in illos, ut constiterint super pedes suos, Apoc. xi 37, 11;

quod `duo testes' hic sint bonum et verum, hoc est, bonum in quo verum, et verum quod ex bono, utrumque confirmatum in cordibus, patet ex eo quod dicatur quod `duo testes sint duae oleae et duo candelabra'; quod `olea' sit tale bonum, videatur n. 886, `duae oleae' pro bono caelesti et pro bono spirituali; bonum caeleste est amoris in Dominum, et bonum spirituale est charitatis erga proximum; `candelabra' sunt illorum bonorum vera, quod {6} constabit ubi, ex Divina Domini Misericordia, de candelabris agendum; quod illis, (o)nempe bonis et veris, potestas sit claudere caelum et aperire caelum, videatur Praefatio ad cap. xxii Gen.:

quod `bestia ex abysso seu inferno, occidet illos' significat vastationem boni et veri intra Ecclesiam; et quod `spiritus vitae a Deo intravit in illos, ut constiterint super pedes suos' significat novam Ecclesiam. [5] Quod sicut acervi antiquitus ponebantur in testes, postmodum altaria, constat apud Joshuam, Dixerunt Reubenitae et Gadditae, Videte figuram altaris Jehovae, quod fecerunt patres nostri, non pro holocausto, et non pro sacrificio, sed testis illud inter nos et inter vos:... et vocarunt filii Reubenis et filii Gadis, Altare, quod testis illud inter nos, quod Jehovah Deus, xxii 28, 34;

`altare' est bonum amoris, et in supremo sensu Ipse Dominus, n. 921, 2777, 2811; `testis' pro confirmatione, in sensu interno, boni per verum. [6] Quia per `testem' significatur confirmatio boni per verum ac veri a bono, ideo per `testem' in supremo sensu significatur Dominus, quia Ipse est Divinum Verum confirmans, ut apud Esaiam, Pangam vobis foedus aeternitatis, misericordias Davidis veras, en testem populis dedi illum, principem et praecipientem populis, lv [3,] 4:

{7} apud Johannem, Et a Jesu Christo, Qui est testis fidelis, primogenitus ex mortuis, et princeps regum terrae, Apoc. i 5:

apud eundem, Haec dicit testis fidelis et verus, principium creaturae Dei Apoc. iii 14. [7] Quod mandatum (o)sit in Ecclesia repraesentativa, quod `omne verum stabit super ore duorum aut trium testium, non super unius,' Num xxxv 30; Deut. xvii 6, 7; xix 15; Matth. xviii 16, fundatur in Lege Divina, quod unum verum non confirmet bonum sed plura vera:

{8} unum enim verum absque nexu cum aliis non est confirmans sed cum plura sunt, nam ex uno potest videri alterum; unum non parit aliquam formam, ita non aliquid quale, sed plura in serie connexa;

sicut enim unus tonus non {9} parit aliquem concentum, minus harmoniam, ita nec unum verum; haec sunt super quibus fundatur illa lex, tametsi in externa forma apparet fundata in statu civili, sed unum non est contra alterum; [8] sicut praecepta decalogi, de quibus n. 2609. Quod `testimonium' sit bonum a quo verum, et verum quod ex bono, sequitur inde, et quoque constat ex eo quod decem praecepta decalogi super tabulis lapideis scripta dicantur una voce Testimonium, ut apud Mosen, Jehovah dedit Mosi, cum absolvisset loqui cum eo in monte Sinai, duas tabulas Testimonii, tabulas lapidis, scriptas digito Dei, Exod. xxxi 18:

apud eundem, Descendit Moses e monte, et duae tabulae Testimonii in manu ejus, tabulae scriptae a duobus lateribus ejus, [Exod.] xxxii 15:

et quia tabulae illae in arca positae sunt, arca dicitur Arca Testimonii, de quo apud Mosen, Jehovah ad Mosen, Dabis in Arcam Testimonium, quod dabo tibi, Exod. xxv 16, 21:

Moses accepit et dedit Testimonium in Arcam, Exod. xl 20:

apud eundem, Conveniam tibi, et loquar tecum desuper Propitiatorio ab inter duos cherubos, qui super Arca Testimonii, Exod. xxv 22:

apud eundem, Tegit nubes suffimenti Propitiatorium, quod super Testimonio, Lev. xvi 13:

apud eundem, Baculi duodecim tribuum relicti (o)sunt in Tentorio conventus, coram Testimonio, Num. xvii 19 [A.V. 4];

quod inde arca quoque dicta sit Arca Testimonii, praeter in loco citato Exod. xxv 22, videatur etiam Exod. xxxi 7; Apoc. xv 5; [9] praecepta decalogi ideo Testimonium dicta sunt quia erant foederis, ita conjunctionis inter Dominum et (o)inter hominem, quae conjunctio non existere potest nisi homo illa praecepta custodiat non solum in externa forma sed etiam in interna; quid interna forma illorum praeceptorum, videatur n. 2609, quapropter est bonum confirmatum per verum, et verum derivatum a bono, quod per `Testimonium' significatur; quia ita est, etiam tabulae dictae sunt Tabulae foederis, et arca Arca foederis. Inde nunc patet quid per `Testimonium' in genuino sensu significatur in Verbo, ut Deut. iv 45; vi 17, 20; Esai. viii 16; 2 Reg. xvii 15; Ps. xix 8 [A.V. 7];

xxv 10; lxxviii 5, 56; xciii 5; cxix (x)2, (x)22, 24, 59, 79, 88, 138, 167; cxxii 4; Apoc. vi 9; xii 17; xix 10. @1 Naturali$ @2 cum bono, in quo sunt gentes$ @3 ita$ @4 A d patet$ @5 i hic @6 ut$ @7 i testis pro Domino$ @8 i duo et tres seu duo et tria in Verbo significant plura$ @9 non unus tonus$