3419. Quod `redibat Jishak, et refodit puteos aquarum, quos foderunt in diebus Abrahami patris ejus' significet quod Dominus illa vera aperiret quae apud antiquos, constat a repraesentatione `Jishaki' quod sit Dominus quoad Divinum Rationale, de qua prius; a significatione `redire et refodere' quod sit rursus aperire; ex significatione `puteorum aquarum' quod sint vera cognitionum; quod `putei' sint vera, videatur n. 2702, 3096, et quod `aquae' cognitiones, n. 28, 2702, 3058; et (c)a significatione `dierum Abrahami patris ejus' quod sit tempus et status antecedens quoad vera, quae significantur per `quos foderunt tunc,' ita quae apud antiquos; quod `dies' sint tempus et status, videatur n. 23, 487, 488, 493, 893; cum status, per `Abrahamum patrem' repraesentatur Ipsum Divinum Domini antequam Humanum Ipsi adjunxit, videatur n. 2833, 2836, 3251; cum tempus, per `Abrahamum patrem' significantur bona et vera quae a Divino Domini antequam Humanum adjunxit, ita quae fuerunt apud antiquos. [2] Vera quae apud antiquos fuerunt, hodie prorsus obliterata sunt, usque adeo ut vix ullus sciat quod fuerint, et quod alia esse potuerunt quam quae hodie quoque docentur; sed fuerunt prorsus alia; habuerunt repraesentativa et significativa caelestium et spiritualium regni Domini, ita Ipsius Domini, et qui illa intellexerunt, vocabantur sapientes; et fuerunt quoque sapientes, nam ita cum spiritibus et angelis loqui potuerunt; angelica enim loquela, quae homini incomprehensibilis est quia spiritualis et caelestis, dum ad hominem qui in naturali sphaera est, delabitur in repraesentativa et significativa cadit qualia sunt in Verbo, inde est quod Verbum sit codex sanctus; Divinum enim non aliter sisti potest coram naturali homine, ut plena correspondentia sit. Et quia antiqui in repraesentativis et significativis regni Domini fuerunt, in quo non nisi quam amor caelestis et spiritualis est, etiam doctrinalia habebant quae tantummodo agebant de amore in Deum et de charitate erga proximum, ex quibus quoque sapientes dicebantur; [3] ex illis doctrinalibus sciebant quod Dominus venturus in mundum, quodque Jehovah in Ipso esset, et quod Humanum in Se Divinum faceret, ac sic genus humanum salvaret; ex illis etiam sciebant quid charitas, quod nempe affectio inserviendi aliis absque aliquo fine retributionis, et quid proximus erga quem charitas, quod nempe sint omnes in universo, sed usque singuli cum discrimine; haec doctrinalia hodie prorsus deperdita sunt, et loco illorum sunt doctrinalia fidei, quae antiqui nihili fecerunt respective; {1}haec doctrinalia, nempe amoris in Dominum et charitatis erga proximum, rejecta sunt hodie partim ab illis qui in Verbo vocantur `Babylonii et Chaldaei,' et partim ab illis qui dicuntur `Philistaei,' et quoque `Aegyptii,' ac ita deperdita, adeo ut vix vestigium illorum maneat; quis enim hodie novit quid charitas quae absque omni respectu sui, ac aversans omne quod propter se; et quis novit quid proximus, quod singuli sint cum discrimine secundum quale et quantum boni quod apud illos, ita ipsum bonum, proinde in supremo sensu Ipse Dominus, quia Ipse in bono est et ab Ipso bonum, et bonum quod non ab Ipso non est bonum utcumque apparet; et quia non scitur quid charitas et quid proximus, non scitur quinam sunt qui in Verbo significantur per pauperes, per miseros, per egenos, per aegrotos, per esurientes et sitientes, per oppressos, per viduas, per pupillos, per captivos, per nudos, per peregrinos, per caecos, per surdos, per claudos, per mancos, et per similes alios; cum tamen doctrinalia illorum docebant quinam illi essent; et ad quam classem proximi, et sic charitatis, pertinerent; secundum illa doctrinalia est totum Verbum quoad sensum litterae, quare qui illa non novit, {2}nusquam aliquem sensum interiorem Verbi scire potest; [4] sicut apud Esaiam, Nonne frangere esurienti panem tuum, et afflictos exules introducas domum? cum videris nudum et obtexeris eum, et a carne tua non absconderis te? tunc erumpet sicut aurora lux tua, et sanitas tua {3}cito germinabit, et ambulabit coram te justitia tua, gloria Jehovae colliget te, lviii 7, 8;