[2] Idem docet Dominus cum instituit Sanctam Cenam, "Jesus accipiens panem, et benedicens, et dedit discipulis et dixit, Accipite, comedite, hoc est Corpus meum" (Matth. xxvi. 26; Marc. xiv. 22; Luc. xxii. 19);

edere de hoc pane est conjungi Ipsi per amorem, nam "edere" significat appropriari et conjungi, ut supra, et amor est conjunctio spiritualis. Idem hoc significatur per "edere in regno Dei," apud Lucam, "Beatus qui edit panem in regno Dei" (xiv. 15);

apud eundem, "Edetis et bibetis in mensa mea in regno" Dei (xxii. 30);

apud Matthaeum, "Multi ab oriente et occidente venient, et accumbent cum Abrahamo, Isaco et Jacobo in regno" Dei (viii. 11);

(quod per "Abrahamum," "Isacum" et "Jacobum" intelligatur Dominus, videatur n. 1893, 4615, 6098, 6185, 6276, 6804, 6847;) et apud Johannem, "Non operemini cibum qui perit, sed cibum qui permanet..., quem Filius hominis dabit vobis" (vi. 27);

quod "Filius hominis" sit Dominus quoad Divinum Humanum, videatur supra (n. 63).

[3] Quod dicatur "manna absconditum," est quia jucundum amoris caelestis, quod accipiunt illi qui per amorem conjuncti sunt Domino, prorsus ignotum est illis qui in amore non caelesti sunt; et hoc jucundum nemo potest accipere nisi qui Divinum Humanum Domini agnoscit, ex hoc enim illud procedit. Quia hoc jucundum ignotum fuit filiis Israelis in deserto, ideo vocabant illud "man," ut constat apud Mosen:

"Dixit Jehovah Mosi, Ecce ego faciam ut pluat vobis panis ex ipso caelo;... et mane fuit stratus ros circa ipsa castra; cumque elevasset se stratus ille ros, ecce in superficie ipsius deserti tenue rotundum quod videntes dicebant, Man hoc?" (Quid hoc?)... "Dixit Moses eis, Hic est panis ille quem dat vobis Jehovah ad comedendum... Et vocavit domus Israelis nomen ejus Man" (Exod. xvi. 3 ad fin.);

et apud eundem, Jehovah cibavit te "manna, quod non noveras, nec noverunt patres tui, ut doceret te quod non per panem solum vivat homo, sed per omne enuntiatum oris Jehovae vivat homo" (Deutr. viii. 3). Quod hoc jucundum, quod intelligitur per "man," ignotum fuerit filiis Israelis, erat quia in jucundo corporeo prae aliis gentibus erant; et qui in hoc jucundo sunt, prorsus non scire possunt aliquid de jucundo caelesti. (Quod filii Israelis tales fuerint, videatur in Doctrina Novae Hierosolymae, n. 248.) Jucundum dicitur, ac intelligitur jucundum amoris; nam omne jucundum vitae est amoris.

[4] Quia est jucundum amoris caelestis quod per "edere ex manna abscondito" significatur, ideo id vocatur "panis caelorum" apud Davidem, "Jehovah praecepit aetheribus desuper, et Ostia caelorum patefecit, et depluere fecit super eos man in cibum, et frumentum caelorum dedit illis" (Psalm. lxxviii. 23, 24);

et alibi, "Jehovah pane caelorum saturavit eos" (Psalm. cv. 40); "panis caelorum" dicitur quia depluebat e caelo cum rore; sed in sensu spirituali dicitur "panis caelorum" quia defluit a Domino per caelum angelicum; in hoc sensu non aliud caelum intelligitur, et non alius panis quam qui nutrit animam hominis; quod "panis" hic in hoc sensu intelligendus sit, constat ex ipsis Domini verbis apud Johannem, "Quod Ipse sit Manna seu Panis qui e caelo descendit (vi. 31-58);" et apud Mosen, "Quod Jehovah cibaverit eos manna, ut doceret quod non per panem solum vivat homo, sed per omne enuntiatum oris Jehovae (Deut. viii. 3);

"enuntiatum oris Jehovae" est omne quod procedit ex Domino, et hoc in specie est Divinum Verum unitum Divino Bono (videatur in opere De Caelo et Inferno, n. 13, 133, 139, 140, 284-290).

[5] Hoc jucundum etiam describitur per correspondentias apud Mosen, Man apparuit "quasi semen coriandri album, et sapor sicut placentae melle subactae" (Exod xvi. 31);

et alibi apud eundem, "Fecerunt ex eo placentas; sapor ejus erat sicut succi olei" (Num. xi. 7, 8). Man quod tale esset quoad Visum et saporem, erat quia "semen coriandri album" significat verum ex origine caelesti; "placenta" bonum amoris caelestis; "mel" ejus jucundum externum; "oleum" ipsum illum amorem; et "succus" ejus, ex quo sapor, jucundum ejus internum; "pluvia cum rore," in quo fuit manna, influxum Divini veri in quo id jucundum. (Quod "semen" significet verum ex origine caelesti, videatur n. 3038, 3373, 10248, 10249; quod "album" dicatur de illo vero, n. 3301, 3993, 4007, 5319. Quod "placenta" significet bonum amoris caelestis, n. 7978, 9992, 9993; quod "oleum" significet ipsum illum amorem, n. 886, 3728, 9780, 9954, 10261, 10269; inde "succus" hujus significat jucundum ejus, quia inde sapor, et "sapor" est jucundum et amoenum, n. 3502, 4791-4805: sed plura de his videantur in explicatione super cap. xvi. Exodi in Arcanis Caelestibus.)

[6] Quod jucundum amoris caelestis significetur per "edere ex manna abscondito," cum tamen per "Mannam absconditum" significatur Dominus quoad Divinum Humanum, est quia idem est sive dicas Divinum Humanum Domini, sive dicas Divinum Amorem; nam Dominus est Ipse Divinus Amor, et quod ab Ipso procedit est Divinum Bonum unitum Divino Vero; utrumque est Amoris, et quoque est Dominus in caelo; inde edere ab Ipso est conjungi Ipsi, et hoc per amorem ab Ipso. (Sed haec melius intelligi possunt ex illis quae in opere De Caelo et Inferno, n. 13-19, 116-125, 126-140, et quoque in Doctrina Novae Ille Hierosolymae, n. 210-222, 307, dicta et ostensa sunt, quae videantur.)