[2] Quod "parvi et magni" significent minus et plus, nempe qui colunt Dominum, ita qui minus et plus in veris ex bono sunt, est quia sensus spiritualis Verbi abstractus est ab omni respectu personae, nude enim rem intuetur; et in voce "parvorum et magnorum" est respectus personae, nam intelliguntur homines qui colunt Deum; inde est quod pro illis in eo sensu intelligatur minus et magis, ita qui ex genuinis veris et bonis minus et magis colunt. Simile etiam est cum "servis prophetis" et "sanctis," de quibus mox supra, per quos non intelliguntur in sensu spirituali prophetae et sancti, sed abstracte a personis vera doctrinae et vita secundum illa; dum illa intelliguntur, inclusive etiam comprehenduntur omnes qui in veris doctrinae et in vita secundum illa sunt, haec enim sunt in subjectis quae sunt angeli et homines; at cogitare tunc solum angelos et homines est naturale, sed cogitare vera doctrinae et vitam quae faciunt angelos et homines est spirituale. Inde constare potest quomodo sensus spiritualis, in quo sunt angeli, se distinguit a sensu naturali, in quo sunt homines; nempe, quod singulis, quae homines cogitant, inhaereat aliquid ex persona, ex spatio, ex tempore, et ex materia, at quod angeli cogitent res abstracte ab illis: inde est quod angelis sit loquela homini incomprehensibilis, quia illa est ex intuitione rei et inde sapientia abstracta a talibus, ita respective indeterminata ad illa quae propria mundi naturalis sunt.

[3] Quod per "timere nomen tuum" significetur colere Dominum, est quia per "timere" significatur colere, et per "nomen tuum" Dominus; nam in versu praecedente dicitur quod "viginti et quatuor seniores gratias egerint Domino Deo, qui es et qui eras et qui venturus es;" quare per "timere nomen tuum" intelligitur colere Dominum. In Verbo tam Veteris quam Novi Testamenti dicitur "nomen Jehovae," nomen Domini," "nomen Dei," et "nomen Jesu Christi;" et ibi per "nomen" intelliguntur omnia per quae colitur, ita omnia amoris et fidei, ac in supremo sensu intelligitur Ipse Dominus, quia ubi Ipse est, ibi sunt omnia amoris et fidei; quod haec et illa per "nomen Jehovae," "Domini Dei," et "Jesu Christi" intelligantur, videatur supra (n. 102, 135, 224), et quoque patet ex his Domini verbis, "Si duo ex vobis consenserint in nomine meo super terra de omni re, quamcunque petierint, fiet illis a Patre meo, qui in caelis est: ubi enim (1)duo aut tres congregati sunt in nomine meo, ibi sum in medio eorum" (Matth. xviii. 19, 20):

ibi [per] "consentire in nomine Domini," et "congregari in nomine Ipsius," non intelligitur in solo nomine, sed in illis quae Domini sunt, quae sunt vera fidei et bona amoris, per quae colitur.

[4] Quod "timere," cum de Domino, significet colere et revereri, est quia in cultu et in omnibus ejus est timor sanctus et venerabilis, qui est quod honorandus sit, et non ullo modo laedendus; est enim sicut infantum erga parentes, parentum erga infantes, uxorum erga maritos, et maritorum erga uxores, tum sicut amicorum erga amicos, apud quos est timor ne laedantur et quoque respectus; ille timor cum respectu est in omni amore et in omni amicitia, adeo ut amor et amicitia absque tali timore et respectu sit quasi cibus non salitus, qui est insulsus: inde nunc est quod "timere Dominum" sit colere Ipsum ex tali amore.

[5] Dicitur quod per "timere nomen tuum" significetur colere Dominum, et tamen per "timentes Ipsum" intelliguntur hic omnes qui extra ecclesiam sunt, quibus tamen Dominus ignotus est, ex causa quia non habent Verbum; sed usque omnes ex illis acceptantur a Domino, qui de Deo ideam Humani habent, Deus enim sub forma Humana est Dominus: at vero omnes, sive intra sive extra ecclesiam sint, qui de Deo non sicut de Homine cogitant, illi dum in vitam suam spiritualem veniunt, quod fit post excessum ex hoc mundo, non acceptantur a Domino, quia illi non habent aliquam ideam de Deo determinatam, sed interminatam, quae nulla est; et si aliqua sit, usque dissipatur; quae causa est quod omnes qui e terris in mundum spiritualem veniunt, primum explorentur qualem ideam de Deo habuerint et secum ferunt; si non ut de Homine, quod mittantur ad loca instructionis et doceantur quod Dominus sit Deus caeli et terrae, et quod cum de Deo, de Domino oporteat cogitare, et quod alioqui non aliqua foret conjunctio cum Deo, et inde nec consociatio cum angelis; tunc omnes qui vitam charitatis vixerunt, recipiunt instructionem ac Dominum colunt: at omnes qui dicunt se in fide fuisse, sed non fuerunt in vita fidei, quae est charitas, non recipiunt instructionem; quare separantur, et in loca infra caelos amandantur, quidam in inferna, quidam in terram quae in Verbo "terra inferior" vocatur, ubi dura patiuntur. At usque gentiles, quibus leges religionis fuerunt leges vitae, prae Christianis recipiunt doctrinam de Domino; et id praecipue ex causa, quia non aliam ideam de Deo habuerunt quam ut de Divino Homine. Haec dicta sunt ut sciatur unde est quod per "timere nomen tuum" intelligatur colere Dominum.

[6] Multis in locis in Verbo dicitur "timere Jehovam Deum," et per id intelligitur colere; quare paucis dicetur quodnam cultus in specie intelligitur per ``timere Deum." Omnis cultus Jehovae Dei erit ex bono amoris per vera; cultus qui ex solo bono amoris est, non est cultus; nec est cultus qui est ex solis veris absque bono amoris; utrumque erit, nam essentiale cultus est bonum amoris, sed bonum existit et formatur per vera; inde omnis cultus erit per vera ex bono: quia ita est, ideo in plerisque locis in Verbo, ubi dicitur "timere Jehovam Deum," etiam dicitur "custodire" ac "facere verba et praecepta Ipsius;" quare ibi per "timere" significatur cultus per vera, ac per "custodire et facere" cultus ex bono amoris, nam "facere" est voluntatis ita amoris et boni, ac "timere" est intellectus ita fidei et veri; nam omne verum quod fidei est proprie est intellectus, et omne bonum quod amoris est proprie est voluntatis: inde videri potest quod "timor Jehovae Dei" dicatur de cultu per vera doctrinae, quae etiam vera fidei vocantur. Quod id cultus intelligatur per "timorem Jehovae Dei," est quia Divinum Verum facit timorem, nam damnat malos ad infernum; non autem Divinum Bonum; hoc aufert damnationem, quantum id per vera ab homine ac angelo recipitur. Inde constare potest quod tantum sit timor pro Deo, quantum homo in bono amoris est; et quod tantum pavor et terror evanescant, et fiant timor sanctus cum reverentia, quantum homo in bono amoris est, et inde in veris, hoc est, quantum boni est in veris ejus. Inde sequitur quod timor in cultu varius sit apud unumquemvis, secundum statum vitae ejus; et quoque quod sanctitas cum reverentia, quae timori inest apud illos qui in bono sunt, etiam varia sit, secundum receptionem boni voluntate, ac secundum receptionem veri intellectu, hoc est, secundum receptionem boni corde et receptionem veri anima.

[7] Sed haec quae nunc dicta sunt, evidentius constare (1)possunt ex sequentibus locis in Verbo: --Apud Mosen, "Quid Jehovah Deus..petit a te, nisi ut timeas Jehovam Deum tuum, ad eundum in omnibus viis Ipsius, et ad amandum Ipsum, et ad serviendum Jehovae Deo tuo, ex toto corde tuo, et ex tota anima tua?" (Deutr. x. 12, 20:) dicitur "timere Jehovam Deum," "ire in viis Ipsius," "amare Ipsum," et "servire Ipsi," et per omnia illa describitur cultus per vera ex bono; cultus per vera intelligitur per "timere Jehovam Deum" ac "servire Ipsi," et cultus ex bono per "ire in viis Ipsius" et "amare Ipsum:" quare etiam dicitur "ex toto corde" et "ex tota anima;" "cor" significat bonum amoris et charitatis quod est voluntatis, et "anima" significat verum doctrinae et fidei quod est intellectus; cor enim correspondet bono amoris, ac in homine ejus voluntati, et anima correspondet vero fidei, ac in homine ejus intellectui; per "animam" enim intelligitur animatio seu respiratio hominis, quae etiam vocatur ejus spiritus. (Quod "anima" in Verbo significet vitam fidei, et "cor" vitam amoris, videatur in Arcanis Caelestibus, n. 2930, (2)9050, 9281.)

[8] Apud eundem, "Post Jehovam Deum vestrum ibitis, Ipsumque timebitis, ut praecepta Ipsius custodiatis, et vocem Ipsius audiatis, ac Ipsi serviatis, et Ipsi adhaereatis" (Deutr. xiii. 5 [B. A. 4]):

"post Jehovam Deum ire," "praecepta Ipsius custodire," et "Ipsi adhaerere," significant bonum vitae, ita bonum amoris, ex quo cultus; ac "Jehovam Deum timere," "vocem Ipsius audire," et "Ipsi servire," significant vera doctrinae, ita vera fidei per quae cultus. Quoniam omnis cultus Domini erit per vera ex bono, et non per vera absque bono, nec per bonum absque veris, ideo in singulis Verbi est conjugium boni et veri, ut in locis jam allatis, et quoque in sequentibus. (De conjugio boni et veri in singulis Verbi, videatur supra, n. 238 fin., 288 [b], 660.)

[9] Apud eundem, "Jehovam Deum tuum timebis, Ipsi servies, Ipsique adhaerebis, et in, nomine Ipsius jurabis" (Deutr. x. (3)20):

etiam hic "timere Jehovam Deum" et "servire Ipsi" involvunt vera cultus; ac "Jehovae Deo adhaerere" et "in nomine Ipsius jurare" involvunt bonum cultus; nam "adhaerere" est vox boni amoris, quoniam qui amat is adhaeret; similiter "jurare in nomine Jehovae," per id enim confirmat quod facturus sit: quod "servire" involvat vera cultus, est quia per "servos" in Verbo intelliguntur qui in veris sunt, et hoc ex causa quia vera serviunt bono (videatur supra, n. 6, 409).

[10] Apud eundem, "Ut timeas Jehovam Deum tuum, ad custodiendum omnia statuta Ipsius et praecepta Ipsius;....Jehovam Deum tuum timebis, et Ipsi servies, ac in nomine Ipsius jurabis: non ibitis post deos alios. ....Praecepit nobis Jehovah facere omnia statuta haec, ad timendum Jehovam Deum nostrum" (Deutr. vi. 2, 13, 14, 24):

cultus per vera ex bono, seu per fidem ex amore, etiam hic similiter describitur; per "timere Jehovam Deum, et Ipsi servire," intelligitur cultus per vera fidei, et per "custodire et facere statuta et praecepta," ac "in nomine Jehovae jurare," cultus ex bono amoris; nam "custodire et facere statuta et praecepta" est bonum vitae, quod idem est cum bono amoris, nam qui amat is vivit; similiter "jurare in nomine Jehovae," nam "jurare" est confirmare vita: quod "timere Jehovam, et servire Ipsi," sit cultus secundum vera doctrinae, supra dictum est: sunt enim duo quae faciunt cultum, nempe doctrina et vita; doctrina absque vita non facit illam, nec vita absque doctrina.

[11] Similiter in sequentibus: --Apud eundem, "Congrega populum....ut audiant, et ut discant et timeant Jehovam Deum vestrum, ac custodiant facere omnia verba legis" (Deutr. xxx|i|. 12);

apud eundem, "Si non custodis facere omnia praecepta legis hujus,....ad timendum nomen magnificum et venerabile hoc, Jehovam Deum tuum" (Deutr. xxviii. 58);

apud eundem, Rex "scribet sibi exemplar legis,....et leget in eo omnibus diebus vitae suae, quo discat timere Jehovam Deum suum, ad custodiendum omnia verba legis.., et statuta.., ad faciendum illa" (Deutr. xvii. (1)18, 19);

apud eundem, "Custodies praecepta Jehovae Dei tui, eundo in viis Ipsius, et timendo Ipsum" (Deutr. viii. 6);

et apud eundem, "Quis dabit ut sit cor..illis ad timendum Me, et ad custodiendum omnia praecepta mea omnibus diebus?" (v. 26 [B. A. 29]:) in his locis, ubi dicitur "timere Jehovam Deum," etiam adjungitur "custodire et facere praecepta legis," tum "ire in viis Ipsius," ex causa quia, ut dictum est, omnis cultus Dei internus spiritualis consistens in bono vitae fiet secundum vera doctrinae, quoniam haec docebunt; cultus secundum vera doctrinae significatur per "timere Jehovam," et cultus ex bono vitae per "custodire praecepta," et "ire in viis Ipsius;" "ire in viis Jehovae" est vivere secundum vera doctrinae; et quia cultus secundum vera doctrinae intelligitur per "timere Jehovam," ideo dicitur quod "ex lege discetur timere Jehovam." At sciendum est quod "timor Jehovae" sit cultus internus spiritualis qui erit in cultu externo naturali; cultus internus spiritualis est cogitare et intelligere vera, ita reverenter et sancte de Deo, quod est "timere Ipsum;" et cultus externus naturalis est facere illa, quod est "custodire praecepta et verba legis."

[12] Apud Davidem, "Doce me, Jehovah, viam tuam, (1)illam in veritate; aduna cor meum timori nominis tui;" (Ps. lxxxvi. 11):

per "docere viam" significatur docere verum secundum quod vivendum est; quare dicitur, "(2)Doce illam in veritate:" quod bonum amoris cum veris fidei conjunctum erit, significatur per "Aduna cor meum timori nominis tui;" "cor" significat amorem, "timor" sanctum fidei, quae "adunanda" seu simul erunt in cultu.

[13] Apud eundem, "Beatus omnis timens Jehovae, qui ambulat in viis Ipsius" (Ps. cxxviii. 1);

"timere Jehovam" etiam hic est cogitare reverenter et sancte de Deo, et "ambulare in viis Ipsius" est vivere secundum Divina vera; per utrumque fit cultus: sed in cultu externo, qui est vivere secundum Divina vera, erit cultus internus qui est "timere Jehovam;" quare dicitur quod "sit timens Jehovae qui ambulat in viis Ipsius." Apud eundem, "Beatus vir qui timet Jehovam, praeceptis Ipsius delectatur valde" (Ps. cxii. 1):

similiter ut supra, nam "delectari praeceptis Jehovae valde" est amare illa, ita velle et facere illa.

[14] Apud Jeremiam, "Non timuerunt, neque iverunt in lege mea, et in statutis meis" (xliv. (1)10):

"non timere" pro non cogitare de Deo ex veris Verbi, ita non sancte et reverenter; "non ire in lege Dei et in statutis Ejus" pro nec vivere secundum illa; "praecepta" sunt leges cultus interni, et "statuta" sunt leges cultus externi.

[15] Apud Malachiam, "Si Pater Ego, ubi honor meus? si Dominus Ego, ubi timor Mei?" (i. 6:) "honor" et "timor" dicitur, quia "honor" dicitur de cultu ex bono, et "timor" de cultu per vera; (quod "honor" dicatur de bono, videatur supra, n. 288, 345;) quare etiam dicitur "honor" de Patre, et "timor" de Domino, nam Jehovah dicitur "Pater" ex Divino Bono, ac "Dominus" ibi ex Divino Vero.

[16] Apud eundem, "Foedus meum fuit cum" Levi, "vitae et pacis, quae dedi illi cum timore, et timuit Me" (ii. 5):

per "Levin" hic intelligitur Dominus quoad Divinum Humanum, et per "foedus vitae et pacis" significatur unio Ipsius Divini cum Ipso, ac per "timorem" et per "timere" significatur sanctum Verum, cum quo unio.

[17] Apud Esaiam, "(2)Quiescit super Illo spiritus Jehovae, spiritus sapientiae et intelligentiae, spiritus consilii et virtutis, spiritus scientiae et timoris Jehovae, unde suffire lpsius in timore Jehovae" (xi. 2, 3):

haec etiam de Domino, et per illa verba describitur Divinum Verum, in quo et ex quo omnis sapientia et intelligentia: Divinum Verum quod fuit in Domino cum erat in mundo, et quod post glorificationem Humani Ipsius procedit ab Ipso, intelligitur per "Spiritum Jehovae" qui quievit super Ipso; quod inde Ipsi Divina sapientia ac Divina potentia, intelligitur per "Spiritum sapientiae et intelligentiae," et per "spiritum consilii et virtutis;" quod inde Ipsi omniscientia et ipsa sanctitas in cultu, intelligitur per "spiritum scientiae et timoris Jehovae;" et quia "timor" significat sanctum cultus ex Divino Vero, ideo additur, "unde suffire Ipsius in timore Jehovae," "suffire" enim significat cultum ex Divino spirituali, quod est Divinum Verum ; (quod id per "suffire" significetur, videatur supra, n. 324, 491, 492, 494, 567:) dicitur "spiritus sapientiae, intelligentiae, scientiae et timoris," ac per "Spiritum" intelligitur Divinum procedens, et per "spiritum sapientiae" intelligitur Divinum caeleste, quod est Divinum procedens receptum ab angelis (1)caeli intimi seu tertii; per "spiritum intelligentiae" intelligitur Divinum spirituale, quod est Divinum procedens receptum ab angelis medii seu secundi caeli; per "spiritum scientiae" intelligitur Divinum naturale, quod est Divinum procedens receptum ab angelis ultimi seu primi caeli; et per "spiritum timoris Jehovae" intelligitur omne sanctum cultus ex illis Divinis.

[18] Apud Jeremiam, "Dabo illis cor unum et viam unam ad timendum Me omnibus diebus in bonum illis,....et feriam illis foedus saeculi,....et timorem meum dabo in cor eorum, ut non recedant ab apud Me" (xxxii. 39, 40):

"Dabo illis cor unum et viam unam ad timendum Me" significat unam voluntatem et unum intellectum ad colendum Dominum; "cor" significat bonum voluntatis, "via" verum intellectus ducens, et "timor" sanctum cultum inde: "Feriam illis foedus saeculi, et timorem meum dabo in cor eorum," significat conjunctionem per bonum amoris et per verum illius boni in cultu; "foedus" est conjunctio, "timor in corde" est sanctum cultus ex vero in bono amoris: "ut non recedant ab apud Me" significat propter conjunctionem: quoniam conjunctio cum Domino fit per vera ex bono, et non per vera absque bono, nec per bonum absque veris, ideo dicitur ibi utrumque.

[19] Apud Davidem, "Domus Aharonis, confidite in Jehovah:....timentes Jehovae, confidite in Jehovah" (Ps. cxv. 10, 11):

per "domum Aharonis" significantur omnes qui in bono amoris sunt; et per "timentes Jehovae" significantur omnes qui in vero ex illo bono sunt. In Apocalypsi, "Angelus habens Evangelium aeternum dixit, "Timete Deum et date....gloriam adorate lpsum" (xiv. 7):

per "timere Deum et dare Ipsi gloriam" significatur colere Dominum ex sanctis veris; et "adorare Ipsum" significat ex bono amoris. Apud Davidem, "Timeant a Jehovah omnis terra, ab Illo extimescant omnes habitatores orbis:....ecce oculus Jehovae super timentibus Ipsum, exspectantibus misericordiam lpsius" (Ps. xxxiii. 8, (1)18):

apud eundem, "Beneplacitum Jehovae est in timentibus Ipsum, exspectantibus misericordiam Ipsius" (Ps. cxlvii. 11):

quia "timor Jehovae" significat receptionem Divini Veri, et "misericordia" receptionem Divini Boni, ideo dicitur, "Oculus" et "Beneplacitum Jehovae super timentibus Ipsum, exspectantibus misericordiam Ipsius."

[20] Apud Esaiam, "Honorabunt Te populus potens, urbs gentium validarum timebunt Te" (xxv. 3):

hic quoque cultus ex bono significatur per "honorare," nam honor praedicatur de bono amoris; et cultus ex veris significatur per "timere Dominum," ut supra dictum; "populus potens" significat homines ecclesiae qui in veris ex bono sunt, inde enim omnis potentia: "urbs gentium validarum" significat illos qui in veris doctrinae et per illa in bono amoris; et quia inde omnis potentia spiritualis, ideo dicuntur "gentes validae:" ex illis verbis etiam manifeste patet quod conjugium boni et veri sit in singulis Verbi, "honorare" enim dicitur de bono, "timere" de vero, utrumque in cultu; "populus" dicitur de illis qui in veris et per illa in bono sunt, "gentes" autem qui in bono et ex illo in veris; et quia ex conjunctione boni et veri est omnis potentia in spirituali mundo, ideo "populus" dicitur "potens," et "gentes" dicuntur "validae."

[21] "Timor Jehovae" significat cultum, in quo est sanctitas. per vera, etiam in sequentibus locis:--Apud Esaiam, "Cor" populi "procul recessit a Me, et factus est timor eorum erga Me, praeceptum hominum doctum" (xxix. 13);

apud eundem, "Quis inter vos timens Jehovae, audiens vocem servi Ipsius? qui ambulat in tenebris, nec splendor illi, confidit in nomine Jehovae, et innititur Deo suo" (l.10);

apud Jeremiam, "Audient omne bonum quod Ego faciens illis, ut timeant et commoveantur super omni bono, et super omni pace, quam Ego facturus illi" (xxxiii. 9);

apud Davidem, "Castrametatur Angelus Jehovae circa timentes Ipsum, ut liberet eos..... Timete Jehovam, sancti lpsius, quia non est defectus timentibus Ipsum" (Ps. xxxiv. 8, 10 [B. A. 7, 9]);

apud eundem, "Quibus non mutationes, neque timent Deum" (Ps. lv. 20 [B. A. 19]);

apud eundem, "Principium sapientiae timor Jehovae, intellectus bonus omnibus facientibus ea" (Ps. cxi. 10):

quia "timor" spectat Divinum Verum ex quo sanctitas in cultu, et ex quo sapientia et intelligentia, ideo dicitur, "Principium sapientiae timor Jehovae, intellectus bonus," hoc est, intelligentia, "omnibus facientibus ea:" Apud eundem, "Timentes Jehovam laudabunt Ipsum, omne semen Jacobi honorabunt Ipsum, et timebunt ab Ipso omne semen Israelis" (Ps. xxii. 24 [B.A.23]);

apud Lucam, "Misericordia" Dei "in generationem generationum timentibus Ipsum" (i. 50).

[22] Quod "timere Jehovam Deum" involvat et inde significet sanctum habere et revereri, proinde sancte et reverenter colere, constare etiam potest ex his locis: --Apud Mosen, "Sabbatha mea observabitis, et sanctuarium meum timebitis" (Levit. xix. (1)30);....reverebimini" (cap. xxvi. 2);

apud eundem, "Opus Jehovae quam timendum (reverendum), illud quod facturus sum" (Exod. xxxiv. 10);

et apud eundem, Et Jacob "timuit, et dixit, Quam timendus (reverendus) locus hic; nihil hic nisi domus Dei, et..porta caeli" (Gen. xxviii. 17):

quod per "timere," cum de Divino et de sancto caeli et ecclesiae dicitur, significet revereri ac reverenter habere, ex illis locis patet; tum ex eo, quod eadem illa vox quae significat timere in lingua Hebraea, etiam significet revereri et venerari. Hoc etiam patet ex his apud Lucam, "Judex erat in urbe quadam Deum non timens, et hominem non reverens,....qui dixit apud se, Quamvis Deum non timeo, neque hominem revereor...." (xviii. 2, 4);

dicitur "Deum timere," et ``hominem revereri," quia timere significat revereri in superiori gradu.

[23] Apud Matthaeum, Jesus dixit, "Ne timeatis ab iis qui occidere corpus possunt, animam vero occidere non possunt; timete potius Ipsum qui potest et corpus et animam perdere in gehenna" (x. 28; Luc. xii. 4, 5, 7):

sed hic per "timere" significatur timorem habere ne spiritualiter moriantur, proinde timorem naturalem, qui est formido et pavor; timor autem spiritualis est sanctum timor, qui inest omni amori spirituali varie secundum quale amoris et secundum quantum ejus: in hoc timore est homo spiritualis; is quoque scit quod Dominus non alicui malum faciat, minus aliquem quoad corpus et quoad animam perdat in Gehenna, sed quod omnibus benefaciat, et quod unumquemvis quoad corpus et quoad animam velit ad Se in caelum attollere; inde ejus timor est sanctus timor, ne per malum vitae et per falsum doctrinae homo Divinum illum amorem in se avertat, et sic laedat: sed naturalis timor est formido, pavor et terror, pro periculis, poenis et sic pro inferno, qui timor inest omni amori corporeo, etiam varie secundum quale amoris, et secundum quantum ejus; homo naturalis, cui ille timor est, non scit aliter quam quod Dominus malum faciat malis, eos condemnet, in infernum conjiciat, et puniat; ex eo est quod illi timeant et formident a Domino. In hoc timore fuerunt plerique ex gente Judaica et Israelitica, ex causa quia fuerunt naturales homines; quapropter toties in Verbo dicitur "pavescere et contremiscere pro Jehovah," et quoque quod "in pavore et contremiscentia fuerint:" inde fuit, quod de filiis Israelis dicatur quod "trepidaverint" quando Divina Lex seu Divinum Verum promulgabatur e Monte Sinai (Exod. xx. 15-17 [B. A. 18-20]; Deutr. v. 20-22 [B. A. 23-25]):

[24] ille timor est, qui quoad partem intelligitur per "Pavorem Isaci," per quem Jacobus juravit Labani (Gen. xxxi. 42, 53);

per "Abrahamum" enim, "Isacum" et "Jacobum" in Verbo intelligitur Dominus; per "Abrahamum" Dominus quoad Divinum caeleste, per "Isacum" quoad Divinum spirituale, et per "Jacobum" quoad Divinum naturale; Divinum spirituale, quod "Isacus" significabat, est Divinum Verum, quod naturales homines terret; et quia Laban erat naturalis homo, ideo Jacob illi per "Isaci pavorem" aut terrorem juravit. Similis paene timor intelligitur apud Esaiam, "Jehovam Zebaoth sanctificabitis, nam Ipse timor vester et pavor vester" (viii. 13);

"timor" ibi dicitur pro spirituali homine, et "pavor" pro naturali. Ne spiritualis homo in tali timore sit in quali naturalis homo, ideo dicitur "Ne timeas": --Apud Esaiam, Jacob et Israel, "Ne timeto, nam redemi te, vocans nomine tuo, Mihi tu" (xliii. 1);

apud Lucam, "Ne time, parve grex, quia complacuit Patri vestro vobis dare regnum" (xii. 32):

et apud Jeremiam, "Ne timeas, serve mi Jacob,...et ne terrearis Israel, quia Ego servans te e longinquo;....Jacob tranquillus et quietus erit, non terrens" (xxx. 9, 10);

et in pluribus aliis locis. Praeterea quod "timor," "terror," "consternatio," et similia, significent varias commotiones animi et mutationes status mentis, videatur supra (n. 667, 677).